موتور برق یا همان ژنراتور، یکی از ابزارهای مهم و پر استفاده است که تامین برق می کند. تصور کنید که در وسط یک شب تاریک و طوفانی، برق خانه شما قطع شود. در این لحظه، موتور برق می تواند نجات دهنده باشد. ژنراتور یا موتور برق تنها برای تامین برق خانه نیست بلکه از این ابزار در صنایع مختلف استفاده می شود.
ژنراتور دستگاهی است که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. با استفاده از سوخت های مختلف مانند بنزین، گازوئیل یا گاز طبیعی، این ابزار قادر است برق مورد نیاز را برای تأمین روشنایی، راه اندازی ابزار های برق، و حتی سیستم های گرمایشی و سرمایشی تامین کند. با توجه به اینکه امروزه انژی و مصرف آن دارای اهمیت بالایی است استفاده از ژنراتور ضروری است.
موتور برق چیست؟
موتور برق یا ژنراتور دستگاهی متشکل از مجموعه ای از قطعات به هم پیوسته است که انرژی مکانیکی به انرزی الکتریکی تبدیل می کند. برای تبدیل انرژی از سوخت (پنزین یا گاز) و در برخی از ژنراتور ها از انرژی گاز مایع استفاده می شود. قسمت های مختلفی مانند، موتور، آلترناتور، مخزن سوخت، استارت و خروجی برق هرکدام وظایف مختلفی بر عهده دارند و در نهایت برق تولید می کنند. این تبدیل انرژی باعث ایجاد نیروی برق می شود.
ژنراتور چگونه کار می کند؟
ژنراتور برق وسیله ای است که انرژی مکانیکی به دست آمده از منبع بیرونی را به انرژی الکتریکی به عنوان خروجی تبدیل می کند. باید بدانیم که ژنراتور انرژی الکتریکی تولید نمی کند. در عوض، با استفاده از انرژی مکانیکی عرضه شده و با ایجاد حرکت و تولید بار الکتریکی در سیم پیچ ها در مدار الکتریکی، برق را به عنوان خروجی سیستم تولید می کند. این جریان، شارژ الکتریکی جریان الکتریکی عرضه شده توسط ژنراتور است.
برق تولید شده توسط ژنراتور ها یا برق خروجی ژنراتور ها می تواند به صورت سه فاز و تک فاز باشد. برق تکفاز در مصارف کوچک به عنوان مثال خانگی مورد استفاده قرار می گیرد و نوع سه فاز که با نام ژنراتور سه فاز نیز شناخته می شود در مصارف کوچک، نیمه صنعتی، صنعتی و نیروگاهی مورد استفاده قرار می گیرد.
ژنراتور ها در دو نوع زغالی و اکسایتری تولید می شوند که امروز بیشتر مشتریان تمایل به استفاده از ژنراتورهای اکسایتری یا همان غیر زغالی را دارند که آن هم به این دلیل است که در ژنراتورهای زغالی به دلیل تعویض دائم زغال مشتریان اقبال کمتری به آن دارند، در صورتی که در ژنراتور های اکسایتری یا براشلس زغال وجود ندارد و به واسطه القای ولتاژ تحریک می شوند مکانیسم ژنراتور را می توان با درک کار پمپ آب فهمید که باعث جریان آب می شود اما واقعا آبی ایجاد نمی کند و فقط آب جریان می یابد.
ژنراتور ها در واقع در سه نوع دی سی، سنکرون و آسنکرون موجود می باشند که در ژنراتور های سنکرون سرعت میدان مغناطیسی بوجود آمده با سرعت روتور برابر است حتی در زیر بار که بیشتر برای تولید ژنراتور های سه فاز مورد استفاده قرار می گیرد در صورتی که در ژنراتور های آسنکرون سرعت میدان مغناطیسی بوجود آمده با سرعت گردش رتور برابر نیست در ساخت الکتروموتور ها این چنین است.
انواع موتور برق
موتور برق بنزینی
حالا که دانستیم موتور برق چیست و انواع آن کدام است، نوبت به آن رسیده که با انواع موتور برق آشنا شوید. اولین موتور برقی که به شرح آن می پردازیم، موتور برق بنزینی است که موتور برق بنزینی بی صدا یا سایلنت آن از محبوبیت بالایی برخوردار است
موتور برق های بنزینی از متداول ترین انواع موتور برق ها می باشند که بیشترین مصرف را در بین عموم دارند و در کل نیز از طرفداران بیشتری برخوردار هستند و کاربرد آنها نسبت به مدل های دیگر بیشتر است.سوخت این نوع از موتور برق ها همانطور که از نامشان پیداست بنزین می باشد، پس به این دلیل باید نسبت به باز بودن محیط استفاده ی آنها دقت لازم را داشت
موتور برق دیزلی
در موتور برق های دیزلی از سوخت گازوئیل و دیزل استفاده می شود. احتراق در این دستگاه باعث متراکم شدن پیستون می شود و این عامل قدرت موتور را نسبت به موتور برق های بنزینی چند برابر می کند و از لحاظ اقتصادی نسبت به بنزین مقرون به صرفه است. موتور برق دیزلی و بنزینی تفاوت های عمده ای دارند که فقط به نوع سوخت مصرفی آنها محدود نمی شود
موتور برق گازسوز
یکی از مزیت های موتور برق گازسوز این است که از طریق سوخت طبیعی گاز ،انرژی مکانیکی را به انرژی الکترسیته تبدیل می کند. با توجه به سوخت پاک و کم صرفه بودن، این دستگاه برای مصارف خانگی نیز میتواند بسیار مناسب باشد و طول عمر بیشتری نسبت به دستگاه های بنزینی دارد.
انواع ژنراتور برق بر اساس نوع سوخت
ژنراتور گازوئیل سوز (دیزل ژنراتور)
ژنراتور گازوئیل سوز از سوخت دیزل یا گازوئیل استفاده میکند و به دلیل کارایی و قدرت بالای خود، بهعنوان یک منبع انرژی قابلاعتماد شناخته میشود.
دیزل ژنراتورها در اندازههای متوسط و بزرگ تولید میشوند و برای تأمین انرژی برق ساختمانها و تجهیزات بزرگ کاربرد دارند.
نوع سوخت ژنراتور برق گازوئیل سوز:
این ژنراتور از سوخت گازوئیل استفاده میکند که یک نوع سوخت مایع است. گازوئیل با کارایی مناسب و انرژی بالا بهترین عملکرد ژنراتور برق را سبب میشود.
کاربرد ژنراتور برق گازوئیل سوز:
ژنراتورهای گازوئیل سوز برای استفاده در صنایع، نیروگاهها و مواقع اضطراری مناسب هستند. این ژنراتورها برق پایداری را تولید میکنند و به دلیل مقاومت مناسب در شرایط سخت و کاربردهای سنگین، کاربرد گستردهای دارند.
مصرف سوخت ژنراتور برق گازوئیل سوز:
این دسته از ژنراتورها ممکن است مصرف سوخت بالاتری نسبت به نوع گازسوز داشته باشند.
ژنراتور برق بنزین سوز
ژنراتور بنزین سوز انرژی مکانیکی به دست آمده از احتراق سوخت بنزین را به انرژی الکتریسیته و خروجی برق تبدیل میکند. این نوع موتور برق بهعنوان موتور برقهای پرفروش و اقتصادی شناخته میشوند.
ژنراتور برق گازسوز
موتور برق گازسوز از یک موتور گازسوز و ژنراتور تشکیل شده است. این موتور برق با مصرف گاز طبیعی، برق مورد نیاز را تولید میکند. در نتیجه ژنراتورهای گازسوز مناسب محیطهایی هستند که به گاز طبیعی دسترسی آسان دارند.
نوع سوخت ژنراتور برق گاز سوز:
این ژنراتور از سوخت گاز (مانند گاز طبیعی) استفاده میکند.
کاربرد ژنراتور برق گازسوز:
ژنراتورهای گازسوز در ساختمانها، مراکز تجاری و سیستمهای تأمین انرژی شهری استفاده میشوند.
ژنراتور برق دوگانهسوز
یک نوع دیگر از ژنراتورهای برق، ژنراتورهای دوگانهسوز هستند و در شرایطی که امکان دسترسی به هر دو نوع سوخت وجود دارد، استفاده میشوند. ژنراتور برق دوگانه سوز اغلب بهعنوان یک گزینه چندمنظوره برای انتخاب سوخت در نظر گرفته میشوند.
نوع سوخت ژنراتور برق دوگانه سوز:
سوخت این ژنراتور معمولا گازوئیل و گاز (مانند گاز طبیعی) است.
کاربرد ژنراتور برق دوگانه سوز:
ژنراتورهای دوگانهسوز برای صنایع مختلف، مراکز اداری و سیستمهای اضطراری مناسب هستند.
مزیتهای ژنراتور برق چیست؟
• مزیت ژنراتور برق برای مصرف خانگی:
• ژنراتورهای خانگی باعث کاهش هزینههای برق مصرفی میشوند.
• این ژنراتورها میتوانند در هنگام قطع برق شهری، برق مصرفی وسایل ضروری مانند یخچال، فریزر و تلویزیون را تأمین کنند.
• مزیت ژنراتور برق برای مصرف صنعتی:
• زمانی که شبکه برق شهری با مشکلات روبهرو شود، این ژنراتورها برق تجهیزات صنعتی را فراهم میکنند.
• در مناطق دورافتاده که دسترسی به شبکه برق شهری وجود ندارد، ژنراتورهای صنعتی میتوانند برق موردنیاز کارخانهها را ایجاد کنند.
• مزیت ژنراتور برق برای مصرف تجاری:
• ژنراتورهای تجاری، برق فروشگاهها، رستورانها و مراکز تجاری را در هنگام قطعی، تأمین کنند.
• این ژنراتورها میتوانند برای کسبوکارهایی که دسترسی به شبکه برق شهری ندارد، مناسب باشند
کاربرد ژنراتور یا موتور برق چیست؟
• تأمین برق در زمانهای قطعی برق: در مواقع قطعی برق، ژنراتور میتواند برق موردنیاز منازل، مشاغل و مراکز صنعتی را تأمین کند. این موضوع علاوه بر حفظ امنیت و آسایش، به استمرار فعالیتهای اقتصادی کمک میکند.
• کمپینگ و فعالیتهای خارج از شهر: از ژنراتورها برای تأمین برق موردنیاز لوازمخانگی، ابزارآلات و وسایل الکترونیکی در سفرهای کمپینگ و فعالیتهای خارج از شهر نیز استفاده میشود.
• تأمین برق نیروگاهها: از دیگر کاربردهای ژنراتور برق، استفاده آن بهعنوان یک منبع برق پشتیبان یا اصلی در نیروگاهها است.
قسمت های اصلی و اجزای ژنراتور یا موتور برق چیست؟
• خنک کننده: قطعات مختلف موتور برق در حین کار دچار افزایش دما می شوند به همین دلیل یک سیستم خنک کننده برای آن ها تعبیه شده است.
• روغن رسانی: از آنجا که موتور برق ها دارای سیستم مکانیکی هستند می بایست از روغن کاری متوالی به جهت بالا بردن طول عمر این قطعات استفاده نمود .
• تولید کننده برق: در این قسمت تولید برق متوالی که مشخصات برق شهر را دارد تولید می شود ، آلترناتئر قسمتی از دستگاه موتور برق است که انرژی الکتریکی را تامین می کند.
• تنظیم کننده ولتاژ: به دلیل موتوری بودن این سیستم امکان نوسانات زیادی در آن وجود دارد که می بایست تثبیت شده و گاها به برق DC تبدیل شوند .
• پانل برق : این قسمت در واقع کنترل و محافظت از موتور و ژنراتور برق و همچنین تجهیزات خروجی برق AC , DC را بر عهده دارد.
• موتور دستگاه: این بخش مهم ترین قسمت دستگاه است و کار اصلی موتور تامین انرژی مکانیکی در دستگاه و ایجاد گشتاور است که طی فرایندی آن را به انرزی برق تبدیل می کند. هر چه موتور از قدرت و توان بالایی برخوردار باشد قدرت برق بیشتری تولید می کند.
• سیستم سوخت: سیستم سوخت بخشی از دستگاه است که در اصل وظیفه سوخت رسانی به موتور را به عهده دارد.
سیستم های راه اندازی موتور برق
• هندلی: در این مکانیزم ، کشیدن طناب باعث چرخاندن میل لنگ شده و دستگاه روشن می شود. توان موتور برق با مکانیزم راه اندازی هندلی بین ۱ تا ۳ کیلو وات است.
• استارتی: در این حالت دستگاه از طریق استارت زدن روشن می شود و با توجه به سهولتی که دارد بسیار مورد توجه کاربران قرار می گیرد. موتور برق با مکانیزم راه اندازی استارتی توان بالاتر از ۳ کیلو وات دارد.
• اتوماتیک: در این مکانیزم دستگاه به برق شهری وصل می شود و همزمان با قطع برق ،دستگاه روشن شده و آماده استفاده می شود. و با وصل شدن جریان برق دستگاه خاموش می شود.بنا به دلایل مختلف این امکان وجود دارد که ژنراتور برق ندهد. در نظر داشته باشید که مسائل مختلفی می تواند علت برق ندادن موتور برق باشد.
انتخاب ژنراتور برق مناسب
• نوع سوخت: نوع سوخت موتور برق باید مطابق با دسترسی شما به منبع سوخت باشد.
• اندازه و توان خروجی: اندازه و توان خروجی ژنراتور برق باید متناسب با میزان برق موردنیاز شما باشد. به طور مثال برای استفادههای صنعتی بهتر است از موتور برقهایی استفاده کنید که توان خروجی آنها حداقل ۵۰ کیلووات است.
• کاربرد ژنراتور برق: ژنراتور برق باید برای کارکرد موردنظر شما مناسب باشد. بنابراین اگر دنبال یک موتور برق قابل حمل برای گردشهای خارج شهری هستید، موتور برق بیصدا برای شما مناسبتر است.
منظور از موتور برق بدون صدا چیست؟
موتورهای برق بدون صدا به موتور برقهایی گفته میشود که در مواقع استفاده از آنها صدای موتور در کمترین میزان خود باشد و یا اصلا صدایی نداشته باشد. از ویژگی هایی که باعث کم شدن صدای موتور برق می شود واحد دسی بل (dB) است و هرچه موتور دسی بل کمتری داشته باشد صدای آن نیز هنگام استفاده کمتر خواهد بود. علاوه بر این موضوع عوامل دیگری نیز در بدون صدا شدن موتور برق تاثیرگذار هستند که برخی از این عوامل عبارت است از:
• قرار گیری موتور برق بر روی سطوح صاف و یکنواخت
• استفاده از صدا خفه کن مانند اگزوز
• استفاده از موتور برق هایی که دارای کانوپی هستند.
• استفاده از دستگاههایی که مجهز به اینورتر هستند.
• فاصله گذاری بین محیط کار و محل قرارگیری موتور برق از جمله مواردی هستند که موجب بیصدا و یا کم صدا شدن موتور برق میگردند.
در پایان
موتور برق یا همان ژنراتور، یکی از ابزارهای مهم و پر استفاده است که تامین برق می کند. تصور کنید که در وسط یک شب تاریک و طوفانی، برق خانه شما قطع شود. در این لحظه، موتور برق می تواند نجات دهنده باشد. ژنراتور یا موتور برق تنها برای تامین برق خانه نیست بلکه از این ابزار در صنایع مختلف استفاده می شود. ژنراتور دستگاهی است که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. با استفاده از سوخت های مختلف مانند بنزین، گازوئیل یا گاز طبیعی، این ابزار قادر است برق مورد نیاز را برای تأمین روشنایی، راه اندازی ابزار های برق، و حتی سیستم های گرمایشی و سرمایشی تامین کند. با توجه به اینکه امروزه انژی و مصرف آن دارای اهمیت بالایی است استفاده از ژنراتور ضروری است.